W numerze 14/2017
Nauczyciele nie chcą być finansowymi pariasami
Nauczyciele domagają się podwyżek. I słusznie. Jak zauważyła w naszej sondzie Agata Łyko, trzeba urealnić poziom płac nauczycieli do kosztów utrzymania przeciętnego Polaka. W ciągu ostatnich lat wynagrodzenia pracowników większości branż się zwiększyły. W większym lub mniejszym stopniu. Zarobki nauczycieli jednak od lat się nie zmieniają. Tym samym doszło do znacznego zubożenia tej grupy zawodowej. Olga Zielińska
więcej na str. 2
Start nowego systemu edukacji
Premier Beata Szydło i minister edukacji Anna Zalewska wzięły udział w inauguracji nowego roku szkolnego, 4 września, w Centrum Kształcenia Praktycznego w Dobrzechowie koło Strzyżowa na Podkarpaciu. Uroczystość rozpoczęła Msza św. pod przewodnictwem biskupa Jana Wątroby – ordynariusza rzeszowskiego.
men.gov.pl
więcej na str. 3
Minister Zalewska o podwyżkach
Piętnaście procent rozłożone na trzy lata – takie podwyżki dla nauczycieli zapowiedziała minister edukacji narodowej Anna Zalewska. W wywiadzie dla PAP, opublikowanym 1 września zaznaczyła, że na ten cel będą przeznaczone dodatkowe duże środki z budżetu państwa – ponad 1 mld zł.
Danuta Starzyńska-Rosiecka źródło: Codzienny Serwis Informacyjny PAP więcej na str. 4
Strajkujący mieli wolność w sercach
– Przed 37 laty Szczecin był jednym z najważniejszych miejsc, gdzie rozstrzygały się polskie losy. Zawsze będziemy pamiętać, że to właśnie tutaj zostało podpisane pierwsze z Porozumień Sierpniowych – napisał w liście do szczecinian prezydent Andrzej Duda.
Paulina Łątka więcej str. 5
Ideały „Solidarności” są ciągle aktualne i inspirujące
Kilka tysięcy ludzi wzięło udział w kulminacyjnych punktach programu 37. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych w Gdańsku – uroczystej mszy św. w bazylice św. Brygidy, koncelebrowanej przez metropolitę gdańskiego abp. Sławoja Leszka Głódzia, a następnie przemarszu ulicami Gdańska pod bramę nr 2 Stoczni Gdańskiej, gdzie nastąpiło złożenie kwiatów. W uroczystościach uczestniczyli związkowcy z całego kraju. Podczas mszy poczty sztandarowe „Solidarności” wypełniły nie tylko nawę główną, ale także nawy boczne.
Adam Chmielecki
więcej na str. 6
Homilia Księdza Arcybiskupa Metropolity Gdańskiego Sławoja Leszka Głódzia z okazji 37. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych wygłoszona w Bazylice św. Brygidy w Gdańsku 31 VIII 2017
Dzień Wolności i Solidarności. Ważna stacja w kalendarzu narodowych świąt. Jednoczący ludzi, w których sercach poczesne miejsce zajmuje Bóg, Ojczyzna, obywatelski honor. W tym roku centralnym miejscem obchodów tego święta będzie Lubin. Jedno z ważnych miejsc, gdzie przyszło trzem naszym rodakom Michałowi Adamowiczowi, Andrzejowi Trajkowskiemu, Mieczysławowi Poźniakowi życiem zapłacić za pragnienie Wolności, za wierność „Solidarności”. więcej na str. 7
Żądamy podwyżek płac
Czego oczekują nauczyciele w zakresie wynagrodzenia za pracę? Jakie działania powinna podjąć „Solidarność”, aby pracownikom oświaty zapewniono godziwe wynagrodzenie? Czy – w świetle stanowiska Rady KSOiW NSZZ „Solidarność” – należy zaprotestować na ulicach? – wypowiedzi członków NSZZ „Solidarność”
więcej na str. 14
Na uniwersytecie i w szkole
Które formy są poprawne, a których nie powinniśmy stosować: studiuje na uniwersytecie, czy studiuje w uniwersytecie; pracuje w uniwersytecie czy na uniwersytecie, studiuje w wyższej szkole pedagogicznej czy na wyższej szkole pedagogicznej? Kiedy można powiedzieć idzie na uniwersytet, a kiedy – idzie do uniwersytetu?
Barbara Ellwart
więcej na str. 15
A wszystko zaczęło się w Górsku
Górsk to miejsce pomiędzy Bydgoszczą a Toruniem, które zyskało niechlubną sławę w związku z porwaniem przez pracowników bezpieki w październiku 1984 roku ks. Jerzego Popiełuszki. Jednak od kilku lat to także miejsce pamięci. Miejsce-pomnik męczeństwa Błogosławionego Kapłana zyskało drugie oblicze, jakby w myśl słów św. Pawła Zło dobrem zwyciężaj oraz św. Jana Pawła II …modlę się o to, ażeby z tej śmierci wyrosło dobro, tak jak z Krzyża – Zmartwychwstanie... Niech będzie ta śmierć źródłem nowego życia...
Małgorzata Kowalczyk-Przybytek więcej na str. 16
Życie za Życie
Tegoroczna VIII edycja projektu IPN Kamienie Pamięci nosiła tytuł „Życie za Życie”. Jej celem było odnalezienie w społeczności lokalnej bohaterów – Polaków ratujących Żydów w czasie Holocaustu podczas II wojny światowej i upowszechnienie wiedzy o nich. Finał projektu miał miejsce 26 maja 2017 roku w Rzeszowie.
Jolanta Peciak
więcej na str. 17
Wyniki polskich uczniów powyżej średniej
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opublikowała rezultaty badań z 2015 roku, przeprowadzonych w ramach Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów. Badania dotyczyły świadomości finansowej młodzieży (Programme for International Student Assessment 2015 on Students Financial Literacy). W tym badaniu uczestniczyło dziesięć państw OECD: Belgia, Kanada, Holandia, Austria, USA, Polska, Włochy, Hiszpania, Słowacja i Chile. Polscy uczniowie osiągnęli wyniki powyżej średniej OECD we wszystkich trzech obszarach objętych badaniem: rozumowania w naukach przyrodniczych, czytania i interpretacji, umiejętności matematycznych. Jednak ich wyniki są niższe niż osiągnięte podczas poprzedniej edycji badania w 2012 roku.
Emilia Onyszczuk więcej na str. 18
Zapraszamy do wzięcia udziału w I Pomorskiej Uczniowskiej Konferencji Naukowej, organizowanej w ramach projektu „Zdolni z Pomorza”, która odbędzie się 18 listopada 2017 roku na Politechnice Gdańskiej. Temat przewodni konferencji to: „Sztuczna inteligencja – nadzieje, wyzwania, perspektywy”.
więcej na str. 19
Przegląd Oświatowy nr 14/2017
Żądamy podwyżek płac
Czego oczekują nauczyciele w zakresie wynagrodzenia za pracę? Jakie działania powinna podjąć „Solidarność”, aby pracownikom oświaty zapewniono godziwe wynagrodzenie? Czy – w świetle stanowiska Rady KSOiW NSZZ „Solidarność” – należy zaprotestować na ulicach?
Agata Łyko, Region Małopolska: W rozmowach z nauczycielami o ich oczekiwaniach dotyczących płac powtarza się opinia o konieczności urealnienia poziomu naszych płac do kosztów utrzymania przeciętnego Polaka. Wysokość obecnych uposażeń nauczycieli spowodowała daleko idące zubożenie naszej grupy zawodowej w stosunku do innych grup. Analizując tabele płac nauczycieli na różnych stopniach awansu, obserwujemy „spłaszczenie” wynagrodzeń – płaca nauczyciela stażysty niewiele różni się od kwoty płacy minimalnej. Wysokość uposażeń nauczycieli od wielu lat się nie zwiększyła, natomiast znacznie wzrosły koszty utrzymania. Zrozumiałe jest rozgoryczenie zapowiadaną na przyszły rok pięcioprocentową podwyżką wynagrodzeń, która absolutnie nie spełnia naszych oczekiwań. Zbyt długo nic nie dostawaliśmy, więc taka podwyżka nas nie satysfakcjonuje. „Solidarność” powinna konsekwentnie upominać się o realizację naszych postulatów płacowych, a jeśli rozmowy nie przyniosą oczekiwanego efektu, wówczas nie wykluczamy konieczności podjęcia akcji protestacyjnej.
Agnieszka Rzeszewska, Region Podlaski: Członkowie naszej Organizacji uważają, że powinniśmy jako nauczyciele domagać się podwyżki na poziomie co najmniej 15 procent, już od stycznia 2018 r. , a działania, jakie powinna podjąć „Solidarność”, to twarde negocjacje, które skutecznie przyniosą oczekiwaną podwyżkę płac. Członkowie Związku biorą także pod uwagę narastające formy protestu, jeśli podwyżek nie otrzymamy na zadowalającym poziomie. Są zdania, iż jako nauczyciele zasługujemy na pensje powiązane ze wzrostem gospodarczym, który ma miejsce w naszym kraju. Osobiście uważam, że lepszym rozwiązaniem są twarde negocjacje. Związkowcy jednak gotowi są do stopniowania form protestu, by zaczęto traktować nas poważniej. Doceniamy korzystne zmiany w systemie edukacji, ale brakuje nam godnych zarobków, które podniosą prestiż naszego zawodu.
Wojciech Książek, Region Gdański: Problem płac należy obecnie do podstawowych wyzwań w oświacie. Stają się one bowiem relatywnie coraz niższe – szczególnie w porównaniu z zarobkami w sferze produkcyjnej. Cieszy podniesienie płacy minimalnej do 2 tysięcy złotych oraz stawki godzinowej do 13 złotych. Szkoda, że nie przekłada się to na wzrost wynagrodzeń w oświacie. Polski nauczyciel, inteligent kończący studia, podejmujący wiele form doskonalenia zawodowego, nie może być finansowym pariasem. Mądre państwo powinno dbać o swą przyszłość, która wykuwa się, oprócz rodzin, także w szkołach, uczelniach. Mówi się, że edukacja czerpie soki z rozwoju gospodarczego. Skoro obserwujemy rozwój, skoro sporo się mówi o wzroście wpływów budżetowych, to powinno się to przekładać na portfele nauczycieli, pracowników administracji i obsługi szkół. Powinno – tym bardziej w chwili, kiedy wprowadza się duże zmiany organizacyjne, programowe w polskich szkołach. Takie oczekiwanie było i jest wyraźne w środowisku ludzi oświaty. Jak pisaliśmy w stanowisku Sekcji Gdańskiej z czerwca bieżącego roku, w którym popieraliśmy stanowisko płacowe Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, nie ma zgody na praktyczne zamrożenie płac od września 2012 roku (w 2017 r. był wzrost jedynie o 1,3 proc.). Wyraźnie piszemy, że: Nie zgadzamy się z coraz bardziej dramatyczną sytuacją ludzi oświaty, co dotyczy nie tylko nauczycieli, ale także sytuacji pracowników administracji i obsługi szkolnej. Kończymy zaś zdaniem: Ostrzegamy, że w przypadku przedłużania stanu niepewności, może dojść do eskalacji napięcia w środowisku ludzi oświaty, akcji protestacyjnych. Te słowa wyznaczają kolejne zadania, które podejmiemy. Zobaczymy, co przyniosą najbliższe tygodnie.
Lesław Ordon, Region Śląsko-Dąbrowski: Uważam, że wynagrodzenia powinny być podniesione o minimum 20 procent. Wynika to z kilku przesłanek. Pierwsza – to ta, że w ciągu ostatnich lat nie było żadnych podwyżek i wartość naszej pensji znacząco zmalała. Po drugie – od września wdrażana jest reforma i to dzieje się za sprawą nauczycieli, którzy muszą włożyć dużo więcej wysiłku w przygotowanie się do pracy. Na przy-kład na wdrożenie nowych podstaw programowych. Poza tym część nauczycieli będzie musiała uzupełniać etat w kilku szkołach. To są dodatkowe utrudnienia i sytuacje stresowe dla nauczycieli, wynikające z nowej sytuacji w szkolnictwie. Niewątpliwie stanowią one dodatkowy argument, że wynagrodzenie powinno wzrosnąć. Jeżeli chodzi o działania naszego Związku – NSZZ „Solidarność” – to powinniśmy jeszcze bardziej zdecydowanie negocjować z rządem i nie patrząc na to, czy lubimy ten rząd, czy nie, powinniśmy w sposób bardziej stanowczy żądać podwyżek. W sytuacji gdyby nasze postulaty nie były przez rząd uwzględnione i byłaby powszechna determinacja ze strony członków Związku, to nie wykluczam możliwości zorganizowania na przykład pikiety pod Ministerstwem Edukacji Narodowej. Uważam że wyjście na ulicę w okolicy 14 października będzie sensowne, jeżeli rząd nie przychyli się do naszych postulatów.
rozmawiała i opracowała Barbara Ellwart