VADEMECUM WIEDZY PRAWNICZEJ „Przegląd Prawny” nr 15 z 2018 r.
Zdaniem prawnika
Jak likwidowano godziny karciane – wnioski
W „Przeglądzie Oświatowym” z dnia 15 kwietnia 2018 r. zamieściliśmy obszerny artykuł mający charakter opinii prawnej, pt. „Jak likwidowano godziny karciane”, przedstawiając w nim przebieg odchodzenia od obowiązkowego nieodpłatnego realizowania przez nauczycieli dodatkowych zajęć edukacyjnych, czyli tzw. godzin karcianych.
W końcowej części tego artykułu obiecaliśmy poinformować Czytelników o wynikach merytorycznej dyskusji w sprawie zmiany do art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela, o co Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” zwróciła się do pani minister Anny Zalewskiej w odniesieniu do przedstawionej pani minister analizy prawnej zamieszczonej w powyższym artykule. Pomimo ponaglenia Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania w piśmie z dnia 22 marca 2018 r. żadna dyskusja ani żadne negocjacje w tej sprawie do czasu obecnego nie zostały podjęte przez MEN. Natomiast sprawa ta znalazła swój finał w piśmie pani minister z dnia 28 sierpnia 2018 r., którego kopię przekazała Premierowi Rządu Mateuszowi Morawieckiemu. W piśmie tym minister Zalewska podała, że „zdjęto z nauczycieli ustawowy obowiązek realizacji tzw. godzin karcianych, dających sposobność zlecania nauczycielom realizacji nieodpłatnych zadań edukacyjnych w ramach nieewidencjonowanego czasu pracy”. Jednocześnie w innym miejscu na zakończenie tej kwestii pani minister apeluje: „W związku z docierającymi sygnałami o przypadkach naruszania tych przepisów (art. 42 ust. 2 pkt 2 KN), zwracam się do Państwa z prośbą o współpracę w umocnieniu właściwego funkcjonowania regulacji dotyczących czasu pracy i objęcie pomocą nauczycieli, wobec których są one nieprzestrzegane. Ministerstwo ze swojej strony deklaruje podjęcie ścisłej współpracy w tym zakresie z Państwową Inspekcją Pracy”.
W ten sposób ma być zakończona likwidacja „godzin karcianych”, co w rzeczywistości oznacza, że sprawa likwidacji „godzin karcianych” wróciła do punktu wyjścia. Reakcją na taką likwidację „godzin karcianych” było udzielenie pani minister czerwonej kartki podczas demonstracji związkowej „Solidarności”, przeprowadzonej przed gmachem Ministerstwa Edukacji Narodowej w dniu 15 września 2018 r., podczas której wśród innych postulatów była podnoszona sprawa likwidacji „godzin karcianych”; do której trzeba będzie wrócić, być może w innym układzie.
Tymczasem na dzień obecny sprawa wygląda tak, jak ją przedstawili nauczyciele na facebooku.
Postulaty słuszne. Podoba mi się sformułowanie „godziny pokarciane”. Nauczyciele nie mogą odmówić wykonania polecenia służbowego i muszą realizować zadania dodatkowe. Pracodawca im za to nie płaci. Jedyną drogą dla nauczyciela walczącego o swoje prawa byłaby sprawa w sądzie. A to dla wielu nauczycieli oznaczałoby i tak rezygnację z pracy – zostaliby zaszczuci we własnym środowisku za coś takiego, stres związany potem z ciągłą oceną dyrektora (od której tyle zależy) byłby nie do wytrzymania. Dlatego godzą się na przymusowy wolontariat, zaciskają zęby i robią za darmo.
Oczywiście jakość tej pracy spada, bo nauczyciel też człowiek i nie będzie za darmo się zbytnio starał, w środku buntuje się przeciwko temu.
Tracą na tym nauczyciele, uczniowie, ale organy nadzorujące są zadowolone i dyrektorzy szkół też: wow, ale mamy zajęć dodatkowych, jak cudownie szkoła się rozwija, ile można wykazać. Fikcja goni fikcję, ludzie czują się jak niewolnicy, ale kogo to obchodzi… Edukacja sięgnęła DNA.
***
Zajęcia dodatkowe w wymiarze od 1 do 3 w tygodniu (najczęściej 2), które nauczyciele robią z rozkazu dyrektora za darmo, ale potem dyrektor utrzymuje, że robią to ochoczo z własnej woli. Każdy boi się odmawiać, z wiadomych względów (choćby ocena dyrektora). Jakiś czas temu była głośna dyskusja na temat umów wolontariackich, do podpisania których zmuszali niektórzy dyrektorzy (część godzin nauczyciele mieli przepracować za darmo w ramach tego wolontariatu).
Bogumił Soczyński
radca prawny
Poczta do prawnika
Rozstrzygnięcia nadzorcze w sprawie konkursu na dyrektora szkoły i powierzenia stanowiska dyrektora
Przewodniczący RSOiW NSZZ „Solidarność”: Wysyłam rozstrzygnięcia nadzorcze naszego Wojewody – dotyczące: zarządzenia Wójta Gminy w sprawie zatwierdzenia konkursu na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w Z. (…) oraz zarządzenia Wójta Gminy w sprawie powierzenia stanowiska Dyrektora Szkoły Podstawowej w Z.(…) – i proszę o komentarz prawny.
W związku z nadesłaniem rozstrzygnięć nadzorczych Wojewody i zgodnie z wnioskiem Pana Przewodniczącego przedkładam poniższy komentarz.
Rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewoda stwierdził nieważność zarządzenia Wójta Gminy w sprawie zatwierdzenia konkursu na stanowisko dyrektora Szkoły Podstawowej w Z. (…)
(obszerna odp. radcy prawnego B. Soczyńskiego w: PO nr 15, str. 10 i 11
Akty prawne
Rozporządzenie
Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 25 maja 2018 r.
w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki
(Dz. U. z 2018 r. poz. 1055)
Na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996 i 1000) zarządza się, co następuje:
§ 1.
1. Publiczne przedszkola, szkoły i placówki, zwane dalej „szkołami”, mogą organizować dla uczniów krajoznawstwo i turystykę.
2. W organizowaniu krajoznawstwa i turystyki szkoły mogą współdziałać ze (…)
(całe rozporządzenie w: PO nr 15, str. 11 i 12)
opracowała Barbara Ellwart
